The following article was published in Wysokie Obcasy Praca magazine (Jan. 2020 paper edition).
Świat, który nas otacza, określany często mianem „VUCA”, to niełatwe miejsce do życia. VUCA to świat zmienności (volatility), niepewności (uncertainty), złożoności (complexity) i niejednoznaczności (ambi-guity).
Coraz trudniej przewidzieć przyszłe wydarzenia, a tempo zmian technologicznych i społecznych jest większe niż kiedykolwiek. Natłok bodźców i często sprzecznych ze sobą informacji, a także wyzwań i oczekiwań, które są przed nami stawiane, powodują wewnętrzne napięcie, co w połączeniu z dynamicznym tempem życia, stresem i osłabieniem więzi społecznych skutkuje znacznym pogorszeniem się stanu zdrowia psychicznego.
Tendencja ta znajduje odbicie w statystykach, które są alarmujące. Z badań EZOP wynika, że prawie 25% Polaków przynajmniej raz w życiu doświadcza zaburzeń psychicznych. WHO prognozuje natomiast, że za 10 lat nie nowotwory czy schorzenia układu krążenia, ale depresja będzie najczęstszą chorobą dotykającą ludzkość.
Temat zdrowia psychicznego staje się na tyle ważny i pilny dla każdego z nas, że przestaje być tabuizowany i powoli wkracza do dyskursu społecznego. Co więcej, zaczyna być również dostrzegany przez pracodawców z przynajmniej dwóch powodów. Z jednej strony wyzwania zawodowe często są przyczyną długotrwałego stresu (a stąd blisko do wypalenia zawodowego czy depresji), z drugiej – to właśnie w pracy niejednokrotnie odreagowujemy problemy z życia prywatnego, które z kolei mogą wpływać na naszą wydajność.
Przykładem firmy, która dba o zdrowie psychiczne swoich pracowników, jest Aon – globalny lider w zakresie zarządzania ryzykiem i usług pośrednictwa ubezpieczeniowego. Aon na świecie zatrudnia ponad 50 tys. osób, w 500 biurach zlokalizowanych w ponad 120 krajach, w tym także w Polsce.
W trosce o zdrowie i dobre funkcjonowanie pracowników Aon w wybranych lokalizacjach wprowadza inicjatywy takie jak Employee Assistance Program (darmowa, całodobowa infolinia zapewniająca profesjonalne i poufne wsparcie w trudnych sytuacjach osobistych, jak i tych związanych z pracą) czy np. Mental Health Champions, czyli grupę pracowników przeszkoloną w zakresie udzielania pierwszej pomocy w kryzysie psychicznym.
W krakowskim oddziale firmy Aon zaczęto od małych kroków, mających na celu budowanie świadomości i edukowanie w zakresie zagrożeń zdrowia psychicznego na różnych płaszczyznach, a także ich prewencję. Pracownicy mają na przykład możliwość uczestnictwa w cyklicznych wykładach dotyczących szeroko pojętego wellbeingu. Podejmowane dotychczas tematy dotyczyły m.in. budowania odporności psychicznej, mechanizmów radzenia sobie z chronicznym stresem czy zdrowego snu i technik relaksacji. Dla managerów w Aon przygotowano natomiast szkolenia z zakresu rozpoznawania kryzysów psychicznych i skutecznej interwencji, a w wewnętrznym katalogu szkoleń oferowane są kursy z tematyki zarządzania emocjami czy rezyliencji, czyli umiejętności radzenia sobie w trudnych doświaczeniach życiowych. Dodatkowo, w ramach bezpłatnej opieki medycznej, pracownicy mają dostęp do psychiatry, psychologa i seksuologa.
Celem tych działań nie jest nauka diagnozowania czy terapeutyzowania. Chodzi tu przede wszystkim o budowanie świadomości i wrażliwości, a także o umiejętne wspieranie pracowników, którzy mierzą się z trudnościami życiowymi, również tymi natury psychicznej.
Jak rozmawiać z koleżanką, która jest w żałobie? Jak traktować kolegę, który wrócił do pracy po epizodzie depresyjnym i nie radzi sobie z zadaniami? Co zrobić, gdy zauważymy niepokojące zachowanie członka zespołu, które może wskazywać na oznaki kryzysu psychicznego? Tu wiedza z zakresu psychologii jest drugorzędna. To, co się liczy, to umiejętność komunikacji, empatia i uważność na drugiego człowieka, a to można trenować.
Dotychczasowe działania w Aon to dopiero początek ważnej zmiany w myśleniu o zdrowiu psychicznym. To także sygnał wysyłany do pracowników firmy, że temat ten nie jest unikany i że wspólnie możemy budować środowisko pracy oparte na otwartości i zaufaniu. Miejsce, w którym pracownicy nie muszą obawiać się mówić o swoich problemach w strachu przed stygmatyzacją czy wykluczeniem i gdzie zamiast etykietki „chorego” otrzymają niezbędne wsparcie i zrozumienie.
Katarzyna Mietniowska – Talent Development Advisor, Aon
